Nhưng đến nay, mọi hồ nghi hồi đó đều đã hoàn toàn tan biến. Apple dưới thời Tim Cook liên tục đạt được những thành công đáng nể, là hãng công nghệ lớn nhất thế giới về doanh thu cũng như vốn hóa thị trường và tổng tài sản sở hữu, là thương hiệu trị giá cao nhất hành tinh, cũng như nhiều lần phá kỷ lục của chính họ về lợi nhuận ròng trong một quý.
Cùng nhìn lại các mốc chính cho đến nay trong cuộc đời vị “thuyền trưởng” cực kỳ tài năng và quyền lực này.
Ông tên đầy đủ là Timothy Donald Cook, sinh ngày 1/11/1960 ở thành phố Mobile, bang Alabama, Hoa Kỳ. Cook lớn lên tại khu Robertsdale, thuộc hạt Baldwin. Suốt thời phổ thông ông theo học các trường gần nhà.
Cha ông, Donald Cook, là một người thợ đóng tàu. Mẹ ông, Geraldine Cook, làm cho một hãng dược phẩm.
Hè năm 1982, Tim Cook tốt nghiệp trường Đại học Auburn University với bằng Kỹ sư công nghiệp. Đến năm 1988, ông nhận bằng Thạc sĩ quản trị kinh doanh (MBA) của trường Kinh doanh Fuqua thuộc Đại học Duke University.
Cũng trong năm 1982, ngay sau khi tốt nghiệp Đại học, Tim gia nhập “gã khổng lồ” công nghệ IBM và làm việc ở bộ phận phát triển máy tính cá nhân. Thời điểm đó, Microsoft Windows vẫn chưa được phát triển thành công. Bản thân Tim Cook đã rất nhanh chóng trở thành giám đốc bộ phận đáp ứng yêu cầu khách hàng tại khu vực Bắc Mỹ.
Năm 1996, giữa lúc sự nghiệp đang phát triển thuận lợi, ông bị chuẩn đoán nhầm mắc bệnh xơ cứng rải rác (Multiple Sclerosis) – một bệnh mãn tính gây rối loạn não bộ và tủy sống làm suy giảm chức năng hệ thần kinh. Tim nói rằng kể từ lúc đó, dù biết bị nhầm, nhưng sự việc này đã làm thay đổi hoàn toàn thế giới quan của ông. Ông rất tích cực đóng góp cho các tổ chức từ thiện, thậm chí tham gia đạp xe để cổ vũ cho các hoạt động thiện nguyện.
Sau 12 năm miệt mài cống hiến cho tập đoàn IBM, Tim rời nơi đây để chuyển sang làm Giám đốc tác nghiệp (COO) cho một công ty điện tử tên là Intelligent Electronics.
Đến năm 1997, ông trở thành phó chủ tịch mảng khách hàng doanh nghiệp tại Compaq, thời điểm đó là một trong những tên tuổi sản xuất máy tính PC lớn nhất thế giới. Tuy vậy, sự nghiệp của ông tại Compaq chỉ kéo dài 6 tháng ngắn ngủi. Phần còn lại đã thuộc về lịch sử.
Cùng lúc này, Steve Jobs trở thành nhân vật quyền lực số 1 tại Apple sau khi người tiền nhiệm Gil Amelio phải từ chức vì tình hình kinh doanh nghèo nàn. Jobs bình tĩnh đón nhận vô vàn những khó khăn và thách thức trước mắt, lên kế hoạch “thay máu” đội ngũ quản trị của mình.
Huyền thoại Steve Jobs tìm đến gặp Tim Cook, nhanh chóng nhận ra đây là một trong những nhân tố tiềm năng có khả năng “chung lưng đấu cật” gánh vác trọng trách xây dựng một Apple hoàn toàn mới. Ngay sau cuộc gặp đầu tiên, Cook đã đồng ý chuyển về giúp sức cho Jobs với vị trí khởi điểm là Phó chủ tịch cấp cao (SVP) phụ trách vận hành toàn cầu.
Cook sau đó mô tả về cuộc gặp của ông với Jobs:
“Hồi ấy, khi biết về những khoản lương thưởng và phúc lợi của Compaq, tất cả những người quen biết đều khuyên nhủ tôi hãy ở lại đây… Tuy vậy, trong ngày định mệnh đầu năm 1998 đó, tôi đã lắng nghe trực giác của mình mách bảo… Chỉ không quá 5 phút sau khi bắt đầu phỏng vấn với Steve, tôi đã muốn dẹp bỏ tất cả sự thận trọng và lý trí để gia nhập Apple. Trực giác của tôi biết rằng tham gia vào Apple là một cơ hội tuyệt vời, có một không hai trong đời để làm việc cho một thiên tài sáng tạo, được gia nhập một đội ngũ ban quản trị mà có thể hồi sinh một công ty vĩ đại của nước Mỹ.”
Cũng cần nói thêm rằng, đây là một khoảng thời gian cực kỳ khó khăn cho Steve Jobs. Thời điểm năm 1997, Apple thường xuyên bị giới công nghệ mô tả một cách đầy châm biếm. Michael Dell, nhà sáng lập kiêm CEO hãng máy tính đình đám Dell Inc, thậm chí còn nhận xét một cách mỉa mai rằng nếu ông là Jobs, ông “sẽ đóng cửa và giải thể công ty Apple, trả lại hết tiền cho các cổ đông.”
Một trong những quyết định táo bạo đầu tiên của Tim Cook tại công ty mới là quyết định đóng cửa toàn bộ nhà máy và kho hàng của Apple, thay thế chúng bằng các bản hợp đồng có thời hạn với các hãng chuyên sản xuất linh kiện lẻ. Điều này giúp cho công ty gia tăng sản lượng cũng như rút ngắn quá trình giao nhận thành phẩm, với chi phí thấp hơn. Nhờ đó, hãng toàn tâm toàn ý với công việc thiết kế và marketing sản phẩm, từ đây tạo ra những khoản lợi nhuận khổng lồ.
Bắt đầu từ 2005, Cook đưa ra các quyết định đầu tư quan trọng nhưng khá mạo hiểm, ảnh hưởng đến tương lai của Apple. Ví dụ hợp đồng với các công ty chuyên sản xuất bộ nhớ flash hay các ổ lưu trữ trên máy tính, từ đó tạo nên những sản phẩm như điện thoại iPhone hay máy tính bảng iPad.
Cook khi ấy thậm chí đã tiên đoán được rằng, khi các hãng công nghệ đối thủ bắt sản xuất smartphone và tablet của riêng họ, họ gần như sẽ phải tranh nhau đặt hàng chính những nhà máy chế tạo linh kiện mà trước đó đã ký hợp đồng với Apple. Có nghĩa là họ chỉ có thể tận dụng được nguồn công suất ít ỏi còn lại ở những nơi này, khi Apple không còn cần đến chúng nữa.
Nhờ chuyên môn quản lý tài ba cùng những sáng kiến quý báu, vị thế của Tim Cook trong công ty đã tăng lên rất nhanh chóng. Apple bắt đầu khiến các đối thủ phải “hoảng sợ” vì tốc độ phát triển thần tốc cùng những khoản lợi nhuận khổng lồ, bản thân Cook cũng được công ty trả thưởng hậu hĩnh cho những đóng góp của ông.
Khi tầm ảnh hưởng của Cook trong Apple lớn lên, ông cũng nổi tiếng bởi lối đặt câu hỏi chất vấn rất thẳng thắn và không hề “khoan nhượng”, cũng như sẵn lòng tham gia các buổi họp kéo dài nhiều giờ đồng hồ cho tới khi những vấn đề nổi cộm đều được tìm ra phương hướng giải quyết ổn thỏa. Ông còn có thói quen gửi email trao đổi công việc vào mọi thời điểm trong ngày, và trông đợi người nhận phải trả lời càng nhanh càng tốt. Sau này, Cook tiết lộ rằng đã có lần Jobs phải gọi điện cho mẹ của ông vì Jobs thấy lo lắng Cook có thể bị làm việc quá sức.
Năm 2007, Apple trình làng chiếc điện thoại thông minh iPhone, smartphone cảm ứng điện dung đa điểm đầu tiên trong giới công nghệ. Đây được nhìn nhận là thiết bị số thay đổi cả thế giới.
Cùng năm đó, Steve Jobs bổ nhiệm Tim Cook vào vị trí lãnh đạo mang tính sống còn trong hoạt động kinh doanh công ty: Giám đốc tác nghiệp (COO). Tại thời điểm này, nhiều người đồn đại rằng Tim đã nắm quyền điều hành hầu hết các hoạt động trong công ty, Steve chỉ đưa ra các quyết định tối quan trọng về sản phẩm.
Với vị trí COO, Tim thường xuyên xuất hiện trước các sự kiện công chúng, đối tác, khách hàng cũng như các nhà đầu tư của Apple.
Năm 2009, Tim Cook giữ chức Tổng giám đốc điều hành (CEO) tạm thời khi Steve Jobs phải nghỉ làm để trị bệnh do sức khỏe thuyên giảm. Trước đó, hồi năm 2003 Jobs bị chuẩn đoán mắc bệnh ung thư tuyến tụy.
Hồi 2009 đó, khi biết Jobs phải phẫu thuật ghép gan, thậm chí Cook sẵn lòng trao tặng cho Jobs một phần lá gan của ông, do hai người có chung một nhóm máu hiếm. Tuy vậy, Jobs đã rất giận dữ từ chối và mắng Cook xối xả: “Không, tôi không bao giờ để cho anh làm điều đó, sẽ không bao giờ cho phép nó xảy ra”. “Steve mới chỉ to tiếng với tôi đúng 4 lần trong suốt 13 năm làm việc cùng ông. Và đó là 1 trong 4 lần đấy.” – Cook nhớ lại.
Tháng 1 năm 2011, Cook lại một lần nữa giữ vai trò CEO tạm quyền khi Jobs nghỉ chữa bệnh. Tháng 8 năm đó, Jobs phải từ chức để tập trung nằm viện. Ban quản trị Apple lúc này chính thức bổ nhiệm Cook đảm đương chiếc ghế nóng Tổng Giám đốc điều hành.
Khi Jobs mất vào ngày 5 tháng 10 năm 2011, Cook cho treo cờ rủ trong khuôn viên trụ sở chính của Apple để tỏ lòng tưởng nhớ huyền thoại này.
Đảm đương chức vụ CEO của hãng công nghệ nổi tiếng Apple, Cook sẽ phải vượt qua cái bóng rất lớn của người tiền nhiệm. Ông phải chịu trách nhiệm gìn giữ danh tiếng của iPhone, chiếc smartphone nổi tiếng được yêu thích khắp thế giới. Đã có rất nhiều lời bàn tán và hoài nghi về khả năng chèo lái “con thuyền” Apple của Tim Cook.
Cook vẫn giữ rất nhiều nét văn hóa đặc trưng của Apple từ thời Steve Jobs, ví dụ mời các siêu sao nhạc Rock như Foo Fighters tại những sự kiện lớn của công ty.
… Thậm chí ông vẫn dùng câu nói nổi tiếng của Jobs “One more thing” trước khi giới thiệu về 1 sản phẩm mới tại lễ ra mắt thường niên.
Cook luôn rất kín tiếng về đời sống cá nhân của mình. Mọi người gần như chỉ biết rằng ông thích leo núi, đạp xe đường dài và rèn luyện thể thao, nhưng ông chưa bao giờ bước vào phòng tập gym trong khu hội sở chính của Apple.
Năm 2014, khi trả lời một bài phỏng vấn trên tờ Bloomberg Businessweek, Tim Cook đã công khai tuyên bố giới tính mình là gay. Ông là CEO đầu tiên của Top Fortune 500 lên tiếng thừa nhận chính thức về điều này, kết thúc nhiều lời đồn đại trong dư luận.
Năm 2015, Apple ra mắt đồng hồ thông minh Apple Watch – sản phẩm mới chính thức đầu tiên của công ty trong kỷ nguyên hậu Steve Jobs.
Ngày nay, Apple.Inc là công ty giá trị nhất trên thế giới, với ước tính 523 tỷ USD. Tài sản cá nhân của Cook là khoảng 400 triệu USD, bao gồm cả hàng triệu cổ phiếu của Apple. Tháng 3 năm 2015, ông cho biết dự định sẽ đóng góp một phần lớn tài sản của mình cho mục đích thiện nguyện.
Và phần còn lại, như họ nói, đã thuộc về lịch sử…
