Hướng dẫn các thủ tục về BHXH khi sáp nhập doanh nghiệp

Khách hàng của Công ty Luật TNHH ACS Legal Việt Nam là một tập đoàn gồm nhiều công ty có 100% vốn đầu tư nước ngoài được thành lập tại Việt Nam. Các công ty này có trụ sở chính đặt tại Hà Nội và TPHCM. Khách hàng của Công ty dự kiến sáp nhập tất cả các công ty nói trên với nhau để thuận lợi hơn trong việc quản lý và vận hành doanh nghiệp.

Trong quá trình lên kế hoạch thực hiện, Công ty có thắc mắc về các thủ tục liên quan đến bảo hiểm của người lao động khi thực hiện sáp nhập như sau:

Theo quy định pháp luật về doanh nghiệp, “sáp nhập” là việc một hoặc một số công ty (“công ty bị sáp nhập”) có thể sáp nhập vào một công ty khác (“công ty nhận sáp nhập”) bằng cách chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp sang công ty nhận sáp nhập. Sau khi hoàn thành thủ tục sáp nhập, công ty bị sáp nhập chấm dứt tồn tại, công ty nhận sáp nhập được hưởng các quyền và lợi ích hợp pháp, chịu trách nhiệm về các khoản nợ chưa thanh toán, hợp đồng lao động và nghĩa vụ tài sản khác của công ty bị sáp nhập.

Vậy, sau khi hoàn tất thủ tục sáp nhập, toàn bộ nghĩa vụ của các công ty bị sáp nhập, trong đó có các nghĩa vụ liên quan đến việc sử dụng lao động, sẽ được tiếp nhận bởi công ty nhận sáp nhập.

Thực tế theo kế hoạch, công ty nhận sáp nhập dự kiến tiếp nhận toàn bộ số lao động của các công ty bị sáp nhập sau khi hoàn tất sáp nhập.

Qua nghiên cứu các quy định của pháp luật, Công ty Luật TNHH ACS Legal Việt Nam nhận thấy không có quy định nào hướng dẫn về việc thực hiện các thủ tục liên quan đến bảo hiểm của người lao động trong trường hợp sáp nhập doanh nghiệp.

Trong trường hợp này, mặc dù có sự thay đổi về người sử dụng lao động nhưng đây được xem là hệ quả tất yếu của quá trình sáp nhập, về bản chất sau khi hoàn tất sáp nhập, công ty nhận sáp nhập sẽ tiếp nhận lao động cũng như toàn bộ quyền và nghĩa vụ của các công ty bị sáp nhập, và người lao động vẫn tiếp tục công việc như trước.

Hơn nữa theo Khoản 1, Điều 45 Bộ luật Lao động 2012, công ty nhận sáp nhập chỉ cần tiến hành sửa đổi, bổ sung hợp đồng lao động mà không cần chấm dứt hợp đồng lao động cũ và ký lại hợp đồng lao động mới.

Các công ty bị sáp nhập không cần phải thực hiện báo giảm lao động tham gia BHXH và chốt sổ bảo hiểm cho người lao động. Thay vào đó, công ty nhận sáp nhập sẽ tiếp nhận nghĩa vụ và chịu trách nhiệm đăng ký điều chỉnh thông tin tham gia BHXH sau khi sửa đổi hợp đồng lao động (như quy định tại Khoản 1, Điều 98 Luật BHXH 2014 và theo Điều 23 Quyết định 595/QĐ-BHXH) và tiếp tục đóng bảo hiểm cho người lao động theo quy định.

Để việc sáp nhập được thực hiện một cách nhanh chóng, hiệu quả và tuân thủ pháp luật, Công ty Luật TNHH ACS Legal Việt Nam đề nghị cơ quan có thẩm quyền hướng dẫn các thủ tục về bảo hiểm cho người lao động mà doanh nghiệp cần thực hiện trong trường hợp sáp nhập doanh nghiệp.

Về vấn đề này, BHXH Việt Nam có ý kiến như sau:

Tại Quyết định số 595/QĐ-BHXH ngày 14/4/2017 của BHXH Việt Nam ban hành quy trình thu BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (BHTNLĐ-BNN); quản lý sổ BHXH, thẻ BHYT hướng dẫn trường hợp các đơn vị sáp nhập lại thành một đơn vị mới thì thực hiện như sau:

- Đơn vị bị sáp nhập lập hồ sơ báo giảm (dừng) tham gia BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN và đóng đủ tiền BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN đến thời điểm đơn vị sáp nhập để cơ quan xác nhận sổ BHXH cho người lao động.

- Đơn vị nhận sáp nhập lập hồ sơ đăng ký (báo tăng) tham gia BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN cho người lao động từ thời điểm đơn vị bị sáp nhập dừng tham gia.

Thủ tục dừng hoặc báo tăng tham gia BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN là Danh sách lao động tham gia BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN (Mẫu D02- TS, ban hành kèm theo Quyết định số 595/QĐ-BHXH).

Trường hợp đơn vị nhận sáp nhập thay đổi thông tin đơn vị thì lập thêm Tờ khai đơn vị tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK3-TS, ban hành kèm theo Quyết định số 595/QĐ- BHXH).

Đề nghị Công ty Luật TNHH ACS Legal Việt Nam thực hiện theo hướng dẫn trên và thông báo đến khách hàng của Công ty liên hệ với cơ quan BHXH nơi quản lý thu BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN đối với đơn vị để được hướng dẫn cụ thể.