Bộ TN&MT: Trình Chính phủ sửa Nghị định để gỡ vướng cho dự án đầu tư

Theo phản ánh của ông Trần Văn Sơn (Sở Kế hoạch và Đầu tư TP. Đà Nẵng), ngày 14/2/2015, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 18/2015/NĐ-CP về thực hiện Luật Bảo vệ môi trường, theo đó tất cả dự án theo Phụ lục II Nghị định này đều phải đánh giá tác động môi trường trước khi lập chủ trương đầu tư.

Tuy nhiên, vướng mắc hiện nay là các dự án do nhà đầu tư đề xuất trong giai đoạn lựa chọn nhà đầu tư, việc yêu cầu nhà đầu tư lập báo cáo đánh giá tác động môi trường trước khi chấp thuận chủ trương đầu tư là khó khả thi vì nhà đầu tư chưa biết mình có được lựa chọn làm nhà đầu tư hay không mà phải bỏ trước một khoản tiền rất lớn để lập báo cáo đánh giá tác động môi trường.

Theo Điều 32 và 33 Luật Đầu tư, hồ sơ thẩm định chủ trương thì không yêu cầu lập báo cáo đánh giá tác động môi trường đối với dự án thuộc thẩm quyền quyết định đầu tư của cấp tỉnh.

Qua Hệ thống tiếp nhận, trả lời kiến nghị của doanh nghiệp, ông Sơn đề nghị Chính phủ cho phép lập thủ tục đánh giá tác động môi trong giai đoạn lập báo cáo nghiên cứu khả thi và cấp giấy phép xây dựng để thuận lợi trong việc thẩm định chủ trương đầu tư đối với các dự án thuộc thẩm quyền cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư.

Về vấn đề này, Bộ Tài nguyên và Môi trường trả lời như sau:

Khoản 2, Điều 19 Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 quy định, chủ dự án phải thực hiện đánh giá tác động môi trường trong giai đoạn chuẩn bị dự án; Khoản 3, Điều 6 Thông tư số 27/2015/TT-BTNMT ngày 29/5/2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định, hồ sơ chủ dự án nộp cơ quan thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường là báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc tài liệu tương đương.

Như vậy, quá trình đánh giá tác động môi trường được bắt đầu thực hiện từ giai đoạn chuẩn bị dự án và hoàn thành dự thảo báo cáo đánh giá tác động môi trường cùng với dự thảo báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc tài liệu tương đương.

Theo quy định tại Điều 34 Luật Đầu tư năm 2014, hồ sơ quyết định chủ trương đầu tư không bao gồm Quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, chỉ bao gồm đánh giá sơ bộ tác động môi trường, các giải pháp bảo vệ môi trường; Khoản 2, Điều 6 Nghị định số 118/2015/NĐ-CP ngày 12/11/2015 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư quy định cơ quan đăng ký đầu tư không được yêu cầu nhà đầu tư nộp thêm giấy tờ khác ngoài giấy tờ quy định trong hồ sơ đăng ký đầu tư quy định tại Luật Đầu tư và Nghị định này.

Trên thế giới, trong đó có các nước khu vực Đông Nam Á áp dụng đánh giá tác động môi trường đối với các dự án lớn qua 2 bước:

- Bước 1: Đánh giá tác động môi trường sơ bộ khi xây dựng báo cáo nghiên cứu tiền khả thi phục vụ quyết định chủ trương đầu tư. Đánh giá tác động môi trường sơ bộ chủ yếu xem xét, đánh giá, dự báo sự phù hợp về địa điểm đầu tư vì thông tin đầu vào (nội dung đầu tư) chưa đủ để thực hiện đánh giá tác động môi trường chi tiết.

- Bước 2: Thực hiện đánh giá tác động môi trường chi tiết khi lập báo cáo nghiên cứu khả thi (dự án đầu tư) phục vụ quyết định đầu tư. Ở giai đoạn này, các thông tin về dự án cũng như về địa điểm thực hiện đã rõ ràng, việc dự báo các tác động của dự án đến môi trường cũng như đề xuất các biện pháp giảm thiểu tác động xấu là khả thi.

Trong một số trường hợp cụ thể, dự án ở bước một đã có đủ thông tin thì cũng có thể thực hiện đánh giá tác động môi trường chi tiết.

Với phương châm tiếp cận phương pháp đánh giá tác động môi trường của các nước tiên tiến, dự thảo Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 được trình xem xét với 2 bước như nêu trên nhưng chưa được chấp thuận chủ yếu là do nguồn lực xã hội còn hạn chế, yêu cầu về cải cách thủ tục hành chính và thúc đẩy hoạt động phát triển.

Theo Nghị quyết số 83/NQ-CP ngày 31/8/2017 của Chính phủ tại phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 8/2017, Chính phủ đã giao Bộ Tài nguyên và Môi trường thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội vướng mắc áp dụng quy định về thời điểm quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường trong Luật Bảo vệ môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang phối hợp với các Bộ, ngành liên quan chuẩn bị báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội về những vướng mắc nêu trên.

Bộ Tài nguyên và Môi trường đã xin ý kiến các Bộ, ngành, địa phương về Nghị định sửa đổi, bổ sung các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường trình Chính phủ ban hành nhằm tháo gỡ những bất cập trong công tác đánh giá tác động môi trường khi chưa sửa đổi được Luật Bảo vệ môi trường và Luật Đầu tư.