Về nội dung Công văn số 2050/TĐC-QLCL ngày 20/7/2018 của Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng – Bộ Khoa học Công nghệ trả lời thư kiến nghị của 7 hiệp hội liên quan đến vướng mắc trong việc thực hiện Thông tư số 12/2017/TT-BKHCN

Tên kiến nghị: Về nội dung Công văn số 2050/TĐC-QLCL ngày 20/7/2018 của Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng – Bộ Khoa học Công nghệ trả lời thư kiến nghị của 7 hiệp hội liên quan đến vướng mắc trong việc thực hiện Thông tư số 12/2017/TT-BKHCN

Tình trạng: Đã phản hồi

Đơn vị kiến nghị: Các Hiệp hội trong ngành chế biến thực phẩm ( Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, Hiệp hội Sữa Việt Nam, Hiệp hội Thực phẩm minh bạch, Hội lương thực TP Hồ Chí Minh, Hiệphội Nước mắm Phú Quốc, Hiệp hội Thương mại Mỹ tại Việt Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam)

Công văn: 2436/ PTM - VP, Ngày: 24/10/2018

Nội dung kiến nghị:

Phúc đáp Công văn số 2050/TĐC-QLCL ngày 20/7/2018 (công văn 2050) của Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng – Bộ Khoa học và Công nghệ trả lời kiến nghị của của 7 hiệp hội  đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chế biến thực phẩm về vướng mắc trong việc thực hiên Thông tư 12/2017/TT-BKHCN.

Tổng cục đã khẳng định trong Công văn số 2050/TĐC-QLCL ngày 20/7/2018 khẳng định rằng Thông tư 12/2017 không tước bỏ quyền khiếu nại của người bán hàng, vốn đã được quy định trong điều 64 Luật Chất lượng Sản phẩm hàng hoá. Tuy nhiên, điều này không làm giảm bớt lo ngại của chúng tôi về việc thực thi kiểm tra chất lượng hàng hoá quy định trong Thông tư 12/2017, vì các lý do sau:

- Các Thông tư ban hành là để chi tiết hoá và hướng dẫn các điều khoản trong Luật, Nghị định cho cơ quan quản lý và doanh nghiệp dễ thực hiện. Điều 64 và Điều 65 Luật Chất lượng Sản phẩm hàng hoá chỉ quy định chung “Tổ chức, cá nhân có quyền khiếu nại” và “cơ quan nhà nước ....xem xét, giải quyết khiếu nại, tố cáo...theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo”, nhưng không rõ phải làm như thế nào nếu không nhất trí hoặc có thắc mắc về kết quả kiểm nghiệm. Vì vậy, khoản 2d điều 9 thông tư 26/2012/TT-BKHCN (Thông tư 26/2012) đã hướng dẫn chi tiết “Trường hợp không nhất trí với kết quả thử nghiệm mẫu, trong thời gian 02 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo kết quả thử nghiệm mẫu không đạt yêu cầu chất lượng, người bán hàng có thể đề nghị bằng văn bản đối với cơ quan kiểm tra thử nghiệm lại đối với mẫu lưu ở một tổ chức thử nghiệm được chỉ định khác. Kết quả thử nghiệm này là căn cứ để cơ quan kiểm tra xử lý, kết luận cuối cùng. Chi phí thử nghiệm mẫu này do người bán hàng chi trả.”

- Hoạt động thử nghiệm có bản chất là một hoạt động mang tính kinh doanh dịch vụ (Nghị định 107/2016/NĐ-CP). Do đó, việc Thông tư 26/2012 cho phép người có hàng hoá bị kiểm tra được “đề nghị thử nghiệm lại đối với mẫu lưu ở một tổ chức thử nghiệm được chỉ định khác”. Quy định này vừa giúp cho người bán hàng tránh được những thiệt hại lớn trong quá trình kinh doanh do nguy cơ bị “oan, sai”; đồng thời cũng loại bỏ đến mức tối đa nguy cơ khiếu kiện đối với cơ quan quản lý nhà nước do tách biệt được trách nhiệm hành nghề của tổ chức thử nghiệm với trách nhiệm quản lý nhà nước của cơ quan kiểm tra, đảm bảo hài hoà lợi ích của nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng.

- Tuy nhiên, Thông tư 12/2017, có hiệu lực từ ngày 01/01/2018, đã hoàn toàn cắt bỏ nội dung này. Theo đó, sau khi cơ quan kiểm tra tiến hành thử nghiệm mẫu hàng hoá và có kết quả không đạt chất lượng, trong vòng 02 ngày làm việc, cơ quan kiểm tra sẽ ra thông báo tạm dừng lưu thông hàng hoá, yêu cầu người bán hàng cung cấp thông tin liên quan đối với hàng hoá cùng loại như số lượng hàng hoá còn tồn, đã bán và liên hệ với người sản xuất, nhập khẩu biết để khắc phục, xử lý, sửa chữa...(khoản 6 Điều 1). Như vậy, Thông tư 12/2017 đã đồng nhất hoạt động kiểm tra với hoạt động thử nghiệm và việc xử lý kết quả kiểm tra sẽ chỉ dựa trên kết quả thử nghiệm mẫu của một tổ chức thử nghiệm duy nhất. Theo chúng tôi, đây là một bước lùi trong công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật. Bước lùi này dẫn đến nhiều khó khăn trong việc thực thi Luật Chất lượng Sản phẩm hàng hoá, vì cả cơ quan quản lý và các doanh nghiệp đều lúng túng khi không có hướng dẫn chi tiết, dẫn đến tốn kém, thời gian và chi phí, thậm chí có trường hợp, khi các khiếu nại đúng của doanh nghiệp về kết quả kiểm nghiệm sai được giải quyết, thì doanh nghiệp đã phá sản.

Đối với hàng hoá là thực phẩm, Nghị định 15/2018/ NĐ-CP hướng dẫn Luật an toàn thực phẩm đã yêu cầu các Bộ Y tế, Công thương, Nông nghiệp “Chỉ định cơ sở kiểm nghiệm thực phẩm phục vụ quản lý nhà nước, cơ sở kiểm nghiệm kiểm chứng, kết luận cuối cùng khi có sự khác biệt về kết quả kiểm nghiệm giữa các cơ sở kiểm nghiệm thuộc lĩnh vực được phân công quản lý” và thực tế các Bộ đều đã chỉ định các cơ sở kiểm nghiệm kiểm chứng. Điều này thể hiện sự thống nhất giữa Luật Chất lượng Sản phẩm hàng hoá, Nghị định 15/2018/NĐ-CP và Thông tư 16/2012 và cho thấy việc Thông tư 12/2017 bãi bỏ Khoản 2d Điều 9 Thông tư 26/2012 là không phù hợp với Nghị định 15 –vốn thuộc thẩm quyền cấp cao hơn.

Do vậy các Hiệp hội hoạt động trong lĩnh vực chế biến thực phẩm tiếp tục kiến nghị Bộ Khoa học và công nghệ sửa đổi Thông tư 12/2017 theo hướng giữ nguyên Khoản 2d Thông tư 26/2016, phù hợp với các quy định của Luật chất lượng sản phẩm hàng hoá và Nghị định 15/2018/NĐ-CP, cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan quản lý và doanh nghiệp trong quá trình thực thi, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh của Việt Nam.

---

Đơn vị phản hồi: Bộ Khoa học và Công nghệ

Công văn: 2982/TĐC - QLCL, Ngày: 22/10/2018

Nội dung trả lời:

• Lý do bãi bỏ điểm d khoản 2 Điều 9 Thông tư số 26/2012/TT-BKHCN:

Thông tư số 26/2012/TT-BKHCN quy định trường hợp hàng hóa có kết quả thử nghiệm mẫu không đạt yêu cầu chất lượng so với quy định, nếu không nhất trí với kết quả thử nghiệm mẫu, bằng văn bản người bán hàng có thể đề nghị cơ quan kiểm tra thử nghiệm lại đối vớii mẫu lưu ở một tổ chức thử nghiệm được chỉ định khác. Kết quả thử nghiệm này là căn cứ để cơ quan kiểm tra xử lý, kết luận cuối cùng. Tuy nhiên, từ thực tế công tác kiểm tra chất lượng hàng hóa lưu thông trên thị trường và ý kiến phản ánh của cử tri được nêu tại Công văn số 401/BDN ngày 07 tháng 12 năm 2016 của Ban Dân nguyện - ủy ban Thường vụ Quốc hội cho thấy quy định này còn nhiều bất cập, còn kẽ hở nên các đối tượng vi phạm lợi dụng để kinh doanh hàng hóa không đạt chất lượng vì đa số các lần thử nghiệm lại mẫu đều đạt yêu cầu chất lượng so với quy định

Ngày 17.tháng. 10 năm 2016 Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc giao Bộ Khoa học và Công nghệ nghiên cứu điều chỉnh quy định việc kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hóa lưu thông trên thị trường, việc lấy mẫu hàng hóa để kiểm tra chất lượng (theo Thông báo số 367/TB-VPCP ngày 14 tháng 11 năm 2016 của Văn Phòng Chính phủ).

Trên, cơ sở .đó, Bộ Khoa học và Công nghệ đã nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Thông tư số 26/2012/TT-BKHCN, trong đó, bãi bỏ điểm d khoản 2 Điều 9 Thông tư số 26/2012/TT-BKHCN.

2. về nội dung kiến nghị liên quan đến quy định lấy mẫu trong một số văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành có quy định khác với Thông tư số 12/2017/TT-BKHCN:

Tại điểm a khoản 3 Điều 1 Thông tư số 12/2017/TT-BKHCN có quy định: Mẫu được lấy theo phương pháp lấy mẫu quy định tại tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng hoặc quy định của pháp luật có liên quan. Quy định này được hiểu là nếu có quy định của pháp luật có liên quan (như các Nghị đinh, Thông tư, văn bàn quy định quản lý chuyên ngành) thì thực hiện theo quy định đó. Nếu không có quy định về phương pháp lấy mẫu thì áp dụng theo quy định tại Thông tư số 12/2017/TT-BKHCN.

Quy định tại Thông tư số 12/2017/TT-BKHCN không tước bỏ quyền khiếu nại của người bán hàng. Trong quá trình kiểm ừa, kết quả thử nghiệm mẫu không đạt, cơ quan kiểm tra xử lý theo quy định tại Thông tư số 12/2017/TT-BKHCN. Tuy nhiên, người bán hàng khi cần thì có quyền khiếu nại theo quy định tại Điều 64 Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Trường hợp người bán hàng khiếu nại về kết quả thử nghiệm thì cơ quan giải quyết khiếu nại phải kiểm tra tổ chức đánh giá sự phù hợp có làm đứng theo quy định hay không. Trường hợp tổ chức đánh giá sự phù hợp không làm đúng theo quy định, hiện hành thì có thể thử nghiệm lại mẫu lưu tại một tổ chức đánh giá sự phù hợp đáp ứng quy định hiện hành. Trong trường hợp này, mẫu lưu phải bảo đảm còn trong thời hạn lưu mẫu, mẫu được lấy, bảo quản theo đứng quy định và mẫu còn nguyên niêm phong, mã hóa của cơ quan kiểm tra

Trên đây là ý kiến trả lời của Tổng cục TĐC về những nội dung kiến nghị của đại diện cộng đồng doanh nghiệp trong ngàĩứi chế biến thực phẩm. Tổng cục TĐC ừân trọng cảm ơn sự phối hợp trong công tác của cộng đồng doanh nghiệp