về Đề án "Lộ trình sử dụng Amiang trắng để chấm dứt sản xuất tấm lợp Amiang từ năm 2023"

Tên kiến nghị: về Đề án "Lộ trình sử dụng Amiang trắng để chấm dứt sản xuất tấm lợp Amiang từ năm 2023"

Tình trạng: Đã phản hồi

Đơn vị kiến nghị: Công ty TNHH VLXD Hạ Long (Chi nhánh Công ty tại KCN Long Định, xã Long Cang, huyện Cần Đước, tỉnh Long An)

Công văn: 2065/PTM - VP, Ngày: 17/09/2018

Nội dung kiến nghị:

Liên quan đến Đề án "Lộ trình sử dụng Amiang trắng để chấm dứt sản xuất tấm lợp Amiang từ năm 2023" của Bộ Xây dựng đưa ra tại Hội thảo lấy ý kiến doanh nghiệp ngày 21/5/2018,  Chi nhánh Công ty TNHH VLXD Hạ Long có bề dày 25 năm sản xuất các sản phẩm chủ yếu là tole tấm fibro xi măng, không nhất trí với Đề án.

Chi nhánh Công ty TNHH VLXD Hạ Long nhận thấy đề xuất trong Đề án không dựa trên cơ sở khoa học và thực tiễn: Bộ Xây dựng không đưa ra bất kỳ cơ sở khoa học và thực tiễn nào, tuy nhiên có thể đã nghe theo những ý kiến trái chiều và xuyên tạc nhằm lợi ích thay thế tấm lợp Amiang bằng những sản phẩm khác trong khi nhu cầu thị trường xây dựng sử dụng tấm lợp là rất lớn.

Song song với việc đưa ra ""lộ trình dừng sử dụng và chấm dứt sản xuất tấm lợp Amiang"", Bộ Xây dựng cũng không đề xuất giải pháp cụ thể hỗ trợ các doanh nghiệp, nhưng vẫn dứt khoát ấn định thời gian ""chấm dứt sản xuất tấm lợp Amiang"" từ năm 2023. Quan điểm của Bộ Xây dựng đối với vấn đề này, theo Chi nhánh Công ty TNHH VLXD Hạ Long, là phiến diện, có thể dẫn tới hậu quả xóa sổ các doanh nghiệp và khiến cho nhiều người lao động phải lao đao do mất việc.

Ý kiến khác nhau về sợi Amiang trắng trong tấm lợp có hay không ảnh hưởng tới sức khỏe còn đang tranh cãi. Mặc dầu vậy, nghiên cứu khoa học cấp Bộ như của Bệnh viện Xây dựng nghiên cứu về kết quả khám bệnh nghề nghiệp và đo môi trường lao động từ năm 2008 đến 2018, đặc biệt là nghiên cứu của Cục quản lý môi trường y tế - Bộ Y tế về ""các bệnh liên quan đến Amiang ở những người tiếp xúc"" được tiến hành trong năm 2009-2011, kết quả đều cho thấy chưa có thông tin cụ thể nào thuyết phục và chứng minh được nguyên nhân bệnh nghề nghiệp do tiếp xúc với Amiang hay sử dụng sản phẩm tấm lợp xây dựng Amiang gây ra.

Công ty TNHH VLXD Hạ Long đã đầu tư hàng chục tỉ đồng hoàn thiện công nghệ và thiết bị để sản xuất ra sản phẩm chất lượng và ngày càng thân thiện với môi trường. Công ty thường xuyên kiểm tra, khám sức khỏe cho người lao động và chưa phát hiện trường hợp nào mắc bệnh nghề nghiệp hoặc các bệnh có nguyên nhân từ tiếp xúc trực tiếp với Amiang trong quá trình sản xuất.

Ngoài ra, hiện nay có 02 nhà máy cải tạo kỹ thuật trong dây chuyền sản xuất tấm lợp có sử dụng Amiang trắng chuyển sang dùng vật liệu thay thế khác, gồm Nhà máy Bạch Đằng và Nhà máy NaViFiCo. Dù đã được đầu tư hàng chục tỉ đồng, nhưng thực tế là Nhà máy Bạch Đằng hoạt động cầm chừng để chờ sự hỗ trợ từ Chính phủ, còn Nhà máy NaViFiCo đã dừng hẳn hoạt động do kinh doanh không khả thi.

Trong tình hình đó, đối với Đề án ""Lộ trình sử dụng Amiang trắng để chấm dứt sản xuất tấm lợp Amiang từ năm 2023"" của Bộ Xây dựng, Chi nhánh Công ty TNHH VLXD Hạ Long kiến nghị mọi đề xuất trong Đề án về việc cấm hoặc hạn chế sử dụng Amiang trắng cần phải dựa trên cơ sở những bằng chứng về khoa học, pháp lý và thực tiễn. Không vì nguồn lợi (từ viện trợ) hay tác động của một số tổ chức, cá nhân có quan điểm chống lại việc sản xuất và sử dụng amiang để vội vàng đưa ra những đề xuất phi lý, không phù hợp, làm tổn hại đến hoạt động kinh doanh sản xuất của các doanh nghiệp và ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người lao động."

---

Đơn vị phản hồi: Bộ Xây dựng

Công văn: 25/ BXD - VLXD, Ngày: 09/10/2018

Nội dung trả lời:

1. về cơ sở xây dựng Đề án

Ý kiến của Công ty TNHH VLXD Hạ Long:

"Chi nhánh Công ty TNHH VLXD Hạ Long nhận thấy đề xuất trong Đề án không dựa trên cơ sở khoa học và thực tiễn: Bộ Xây dựng không đưa ra bất kỳ cơ sở khoa học và thực tiễn nào, tuy nhiên có thể đã nghe theo các ý hiến trái chiều và xuyên tạc nhằm lợi ích thay thế tấm lợp amiăng bằng những sản phẩm khác trong khi nhu cầu thị trường xây dựng sử dụng tấm hợp là rất lớn”

Ý kiến của Bộ Xây dựng:

1.1 Cơ sở khoa học

a) Các kết quả nghiên cứu do Bộ Y tế công bố

về ảnh hưởng của amiăng trắng đến sức khỏe con người, theo thông tin từ Cục Quản lý Môi trường Y tế - Bộ Y Tế (2014), quan điểm loại bỏ các bệnh liên quan đến amiăng được nêu trong nghị quyết số 60.26 năm 2007 của Hội đồng Y tế thế giới (WHA) và quan điểm phòng chống các bệnh không lây nhiễm, kể cả ung thư trong nghị quyết số 66.10 năm 2013 của WHA. Về ảnh hưởng đến sức khoẻ, Cơ quan Quốc tế Nghiên cứu về ung thư (IARC) xếp loại amiăng là chất gây ung thư. Ngoài ra, theo báo cáo này hàng năm có ít nhất 107 nghìn người chết do ung thư phổi, ung thư trung biểu mô và bụi phổi amiăng do tiếp xúc nghề nghiệp với amiăng. Việc sử dụng amiăng amphibole (sau đây gọi là amiăng xanh, nâu) bị cấm theo Công ước của Tổ chức Lao động thế giới (ILO) về vấn đề an toàn trong sử dụng amiăng (số 162) từ năm 1986. Amiăng trắng vẫn được dùng trong vật liệu xây dựng, vật liệu chiụ ma sát, dệt may và ứng dụng khác.

Đại diện Cục Quản lý Môi trường Y tế kiến nghị: Không có bằng chứng nào về ngưỡng cho tác động gây ung thư của amiăng, kể cả amiăng trắng. Do đó, cách thức hiệu quả nhất để loại trừ các bệnh liên quan đên amiăng là: (1) Ngừng sử dụng tất cả các loại amiăng; (2) Cung cấp thông tin vê những giải pháp thay thế amiăng với những chất thay thế và phát triển các cơ chế kinh tê và công nghệ để thúc đẩy việc thay thế; (3) Thực hiện các biện pháp phòng ngừa tiếp xúc với amiăng; (4) Tăng cường các dịch vụ chẩn đoán sớm, điều trị và phục hồi chức năng đối với các bệnh liên quan đến amiăng và thiết lập đăng ký cho những người đã có và/hoặc đang tiếp xúc với amiăng.

Viện Sức khỏe nghê nghiệp và Môi trường - Bộ Y tế cho biết về chương trình IARC và quy trình, cách thức triển khai. Đây là chương trình xây dựng bộ chuyên khảo để thực hiện đánh giá nguy cơ, đưa ra quyết đinh về các biện pháp phòng ngừa, cung cấp các chương trình kiểm soát bệnh ưng thư hiệu quả và quyết định lựa chọn các phương án phục vụ cho sức khỏe công cộng. Amiăng trắng nằm trong danh mục các chất gây ung thư được đề cập đến trong bộ chuyên khảo này. Báo cáo đưa ra các bằng chứng về bệnh tật liên quan đến amiăng.

b) Những kết quả nghiên cứu do do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công bố

WHO đã thực hiện nhiều đánh giá về tác động đối với sức khỏe con người liên quan tới phơi nhiễm với amiăng trắng trong vòng 20 năm qua. Những đánh giá này đã kết luận rằng tất cả các dạng amiăng kể cả amiang trắng đều gây ung thư cho con người, gây ung thư trung biểu mô và ung thư phổi, thanh quản và buồng trứng. Amiăng trắng cũng gây các bệnh về phổi không ác tính dẫn đến việc chức năng phổi giảm sút (bụi phổi amiăng). Nhiều nghiên cứu khoa học đã nói về mối liên hệ giữa phơi nhiễm amiăng và những ảnh hưởng không mong muốn đối với sức khỏe cũng đã được xác định cùng với số lượng lớn những nghiên cứu ở các cơ sở nghề nghiệp.

Kết luận của IARC về ung thư phổi và ung thư trung biểu mô:

Có đủ bằng chửng về việc gây ra ung thư phổi va ung thư trung biểu mô ở người có tât cả các loại amiăngy kê cả amiăng trăng.

Đây là cách thức mạnh mẽ nhất của IARC để mô tả mức độ mạnh mẽ của bằng chứng.

1.2 Cơ sở pháp lý

Quyết định số 1469/QĐ-TTg ngày 22 tháng 8 năm 2014 của Thủ tướng Chính phu về Quy hoạch phát triển vật liệu xây dựng của Việt Nam đên năm 2020 tầm nhìn đến năm;

Văn bản số 7307/VPCP-KGVX ngày 19 tháng 9 năm 2014 của Văn phòng Chính phủ về việc triển khai đánh giá và kiểm soát tác hại của amiăng trắng đến sức khỏe con người;

Văn bản số 7232/VPCP-KGVX ngày 11 tháng 7 năm 2017 của Văn phòng Chính phủ thông báo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hơp vói các bộ, ngành có liên quan đánh giá tình hình sử dụng amiăng trang trong sản xuất tấm lợp, đề xuất cụ thể lộ trình dừng sử dụng amiăng trắng phù hợp với việc tìm vật liệu thay thế, đáp ứng yêu cầu và khả năng chi trả của người dân tại các khu vực khó khăn, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Văn bản số 371/VPCP-TH ngày 02 tháng 2 năm 2018 của Văn phòng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Xây dựng xây dựng Đề án nghiên cứu xây dựng lộ trình dừng sử dụng amiăng trắng để chấm dứt sản xuất tấm lợp amiăng.

1.3 Cơ sở thực tiễn

Việc loại bỏ amiăng ra khỏi các sản phẩm gần gũi với con người đang là xu thế chung của toàn thế giới. Ngày 05 tháng 8 năm 2014 WHO và ILO đã có thư gửi Thủ tướng Chính phủ Việt Nam về việc phòng chống các bệnh liên quan đến amiăng và bày tỏ lo ngại về việc tiếp tục sử dụng amiăng trắng trong vật liệu xây dựng và các sản phẩm khác tại Việt nam.

Theo WHO, tổng số quốc gia được cập nhật đến ngày 03 tháng 10 năm 2017 là 80 quốc gia trong đó:

• 51 quốc gia cấm hoàn toàn việc sử dụng amiăng¹.
• 18 quốc gia cấm phần lớn sử dụng amiăng².
• 11 quốc gia chưa cấm sử dụng amiăng³.

Trong số 51 quốc gia được cập nhật đã cấm sử dụng amiăng, nhiều quốc gia đưa ra lệnh cấm tất cả các loại amiăng, một số quốc gia khác ban đầu cấm sử dụng amiăng nhóm amphibole (amiăng xanh và nâu), sau đó cấm sử dụng amiăng chrysotile (amiăng trắng). Có quốc gia đưa ra lộ trình câm nhưng có quốc gia đưa ngay ra lệnh cấm sử dụng mà không thấy đề cập đến lộ trình. Lộ trình cấm sử dụng amiăng của các nước đưa ra cũng khác nhau: Thụy Điển 4 năm, Đan mạch 3 năm, Ý 2 năm ...

về tiêu thụ amiăng trên thế giới, lượng tiêu thụ amiăng đã giảm mạnh trong nhiều năm qua. Lượng tiêu thụ amiăng ở Anh là 143.000 tấn vào năm 1976, sau đó giảm dần xuống còn 10.000 tấn vào năm 1995. Pháp đã nhập khẩu khoảng 176.000 tấn amiăng năm 1976 và nhập khẩu đã ngừng vào năm 1996 khi pháp cấm sử dụng amiăng. Ở Đức việc sử dụng amiăng khoảng 175.000 tấn hàng năm từ năm 1965 đến 1975, sau đó giảm dần và cấm sử dụng vào cuối năm 1993. Do việc sử dụng amiăng bị cấm ở Liên minh châu Âu nên hiện tại, amiăng không còn được tiêu thụ ở Anh, Pháp và Đức. Ở Nhật tiêu thụ amiăng vào khoảng 320.000 tấn năm 1998 và giảm liên tục theo năm, đến năm 2005 chỉ còn 5.000 tấn/  năm. Sử dụng amiăng đã cấm hẳn ở Nhật năm 2012. Ở Singapore, việc nhập khẩu amiăng thô (chỉ có amiăng trắng) đã giảm theo lộ trình từ 243 tấn năm 1997 xuống 0 tấn năm 2001. Tại Philippines việc nhập khẩu amiăng nguyên liệu là khoảng 570 tấn năm 1996 giảm xuống còn 450 tấn năm 2000 và hiện nay đã ngừng hẳn sử dụng.

 Mặc dù amiăng chưa bị cấm ở Hoa kỳ nhưng do luật pháp Hoa kỳ quy định các nhà sản xuất phải chịu trách nhiệm đến cùng về sản phẩm của mình nếu làm hại đến người sử dụng nên tiêu thụ amiăng đã giảm từ 668.000 tấn năm 1970 xuống 359.000 tấn năm 1980, 32 tấn năm 1990, 1.1 tấn năm 2000 và 1 tấn năm 2010. Hiện nay ở Hoa kỳ, amiăng chỉ còn được sử dụng trong ngành hàng không vũ trụ.

 Ở Việt nam, theo số liệu tổng hợp của Bộ công thương, lượng amiăng được nhập vào Việt nam vài năm gần đây vào khoảng 60.000 tấn/năm và chủ yếu được sử dụng vào việc sản xuất tấm lợp amiăng xi măng với lượng tiêu thụ mỗi năm khoảng trên 50.000 tấn. Tuy nhiên theo điều tra thực tế cũng như báo cáo tổng hợp của Hiệp hội Tấm lợp Việt Nam, lượng amiăng trong 3 năm gần đây giảm mạnh. Lượng amiăng trắng nhập khẩu và tiêu thụ năm 2017 là 37.245 tấn, giảm 29,7% so với 2016.

2. về tác động của amỉang đến sửc khỏe con người

Ỷ kiến của Công ty TNHH VLXD Hạ Long:

Ý kiến khác nhau về sợi amiăng trắng trong tấm lợp có hay không ảnh hưởng tới sức khỏe còn đang tranh cãi. Mặc dầu vậy nghiên cứu khoa học cấp Bô như của Bệnh viện Xây dựng nghiên cứu về kết quả khám bệnh nghề nghiêp và đo môi trường lao động từ năm 2008 đến năm 2018, đặc biệt là nghiên cứu của Cục Quản lý môi truờng y tế - Bộ Y tế về "Các bệnh liên quan đến amiăng trắng ở những người tiếp xúc” được tiến hành trong năm 2009 đến năm 2011, kết quả đều cho thấy chưa có thông tin cụ thể nào thuyết phục và chứng mình được nguyên nhân bệnh nghề nghiệp do tiếp xúc với amiăng hay sử dụng sản phẩm tấm lợp xây dựng amiăng gây ra.

Ý kiến của Bộ Xây dựng:

Các kết quả nghiên cưu ở Việt Nam đều cho thấy chưa tìm ra ảnh hưởng nghiêm trọng của amiăng trắng tới sức khỏe con người như ung thư phổi, ung thư trung biểu mô. Tuy nhiên có thể nhận thây các nghiên cứu ở Việt Nam được thực hiện trong thời gian chưa đủ dài, diên ra ở một vài địa điểm tại Việt Nam. Các nghiên cứu này chưa áp dụng các thực nghiệm chuyên sâu, chưa có kết quả nghiên cứu nào được công bô trên các tập chí y học quốc tế. Bên cạnh đó, dù các nghiên cứu tại Việt Nam và một số chuyên gia nước ngoài chưa tìm thấy bằng chứng chứng minh amiăng trắng có tác hại đến sức khỏe con người nhưng cuối cùng vẫn kiến nghị cần có các biện pháp kiểm soát phát tán amiăng ra môi trường.

3. về các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp

Ý kiến của Công ty TNHH VLXD Hạ Long:

"Song song với việc đưa ra lộ trình dừng sử dụng và chấm dứt sản xuất tấm lợp amiăng bộ xây dựng cũng không đề xuất giải pháp cụ thể hỗ trợ các doanh nghiệp nhưng vẫn dứt khoát ấn định thời gian chấm dứt sản xuất tấm lợp amiăng Từ năm 2023 quan điểm của bô xây dựng đối với vấn đề này theo chi nhánh Công ty trách nhiệm hữu hạn vật liệu xây dựng Hạ Long là phiến diện có thể dẫn tới hậu quả xóa sổ các doanh nghiệp và khiến cho nhiều người lao động phải lao đao do mất việc."

Ý kiến của Bộ Xây dựng:

Đề án không đặt mục tiêu dừng sản xuất tấm lợp xi măng mà hướng đến việc thay thế sợi amiăng bằng các loại sợi khác không độc hại trong phối liệu, tạo ra sản phẩm tấm lợp thân thiện với môi trường. Về công nghệ chế tạo tấm lợp hầu như không có sự thay đổi nào trừ một vài cải tiến nhỏ về tham số công nghệ khi dùng loại sợi khác thay thế sợi amiăng trong phối liệu.

Dự thảo Đề án đưa ra các nhiệm vụ cụ thể cho các bộ ngành có liên quan để hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong việc thay thế sợi amiăng bằng các loại sợi an toàn với sức khỏe con người. Cụ thể như sau:

• Bô Xây dựng triển khai các đề tài, dự án, chương trình để hoàn thiện công nghệ sản xuất tấm lợp xi măng sợi.
• Bộ Khoa học và Công nghệ Hỗ trợ các nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia về nghiên cứu công nghệ sản xuất và sử dụng vật liệu thay thế sợi amiăng trắng trong sản xuất tấm lợp xi măng sợi;
• Bộ Tài chính nghiên cứu ban hành theo thẩm quyền hoặc đề xuất ban hành các chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp đầu tư mới dây chuyền sản xuất tấm xi măng sợi không amiăng hoặc chuyển đổi công nghệ sản xuất từ tấm lợp amiăng xi măng sang tấm lọp xi măng không amiăng;

4. Ảnh hưởng của Đề án đến người lao động

Ý kiến của Công ty TNHH VLXD Hạ Long:

"Đối với nội dung kiến nghị .Đối với Đề án "Lộ trình dừng sử dụng amiăng trắng để chấm dứt sản xuất tấm lợp amiăng từ năm 2023 " của Bộ Xây dựng, chi nhánh Công ty TNHH VLXD Hạ Long kiến nghị mọi đề xuất trong Đề án về việc cấm hoặc hạn chế sử dụng amiăng trắng cần phải dựa trên những cơ sở những bằng chứng về khoa học, pháp lý và thực tiễn. Không vì nguồn lợi (từ viện trợ) hay tác động của một số tổ chức, cá nhân có quan điểm chống lại việc sản xuất và sử dụng amiăng để vội vàng đưa ra những đề xuất phi lý, không phù hợp, làm tổn hại đến hoạt động kinh doanh sản xuất của doanh nghiệp và ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người lao động"

Ỷ kiến của Bộ Xây dựng:

Thực hiện chi đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc xây dựng Đề án "Lộ trình dừng sử dụng amiăng trắng để chấm dứt sản xuất tấm lợp amiăng từ năm 2023”, Bộ Xây dựng đã xây dựng Đề án với quan điểm Quản lý chặt chẽ việc sử dụng amỉăng, hạn chế dần và tiến tới chấm dứt sử dung amiăng trong sản xuất tấm lợp để loại trừ các bệnh có liên quan đến amiăng, bảo vệ sức khỏe lâu dài của con người, giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh nghề nghiệp trong sàn xuât tâm lợp, bảo vệ môi trường. Quan điểm này cũng phù hợp với quan điểm của Bộ Y tế và các Bộ, cơ quan liên quan và các địa phương trên toàn quốc trong việc bảo vệ sức khỏe con người, phù hợp với xu thế chung của nhiều nước trên thế giới cũng như WHO và ILO trong việc dừng sử dụng amiăng trắng.. Bộ Xây dựng không vì "nguồn lợi (từ viện trợ) hay tác động của một số tổ chức, cá nhân có quan điểm chống lại việc sản xuất và sử dung amiăng'' như ý kiến của công ty TNHH VLXD Hạ Long.

Do cần có thêm thời gian để làm rõ hơn nữa các nội dung của Đề án, ngày 17 tháng 8 năm 2018, Bộ Xây dựng đã có văn bản số 2052/BXD-VLXD về việc điều chỉnh thời hạn trình Đề án "Lộ trình dừng sử dụng amiăng trắng để chấm dứt sản xuất tấm lợp amỉăng từ năm 2023 " gửi Thủ tướng Chính phủ xin phép điều chỉnh thời hạn trình Đề án đến hết tháng 6 năm 2019.

Trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục tăng cường kiềm tra sự tuân thủ các quy định về sử dụng amiăng trong Nghị định 24a/2016/NĐ-CP ngày 05 tháng 4 năm 2016 của Chính phủ về quản lý vật liệu xây dựng đối với các cơ sở sản xuất tấm lọp amiăng xi măng, đông thòi phôi hợp với Bộ Y tế và tổ chức Y tế Thế giới làm rõ hơn ảnh hưởng của amiăng đến sức khoẻ con người.

Trên đây ý kiến của Bộ Xây dựng trả lời các kiến nghị của Công ty TNHH VLXD Hạ Long./.