Tiếp tục đơn giản hóa thủ tục đăng ký khai tử

Theo phản ánh của Phòng Tổng hợp Kiểm soát thủ tục hành chính tỉnh Long An, thủ tục đăng ký khai tử cấp xã tại Điều 34 Luật Hộ tịch 2014quy định: “Người có trách nhiệm đi đăng ký khai tử nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy báo tử hoặc giấy tờ khác thay thế giấy báo tử cho cơ quan đăng ký hộ tịch”.

Điểm đ, Khoản 2, Điều 4 Nghị định 123/2015/NĐ-CP quy định: “Nội dung đăng ký khai tử được xác định theo Giấy báo tử hoặc giấy tờ thay Giấy báo tử do cơ quan có thẩm quyền sau đây cấp: … đ) Đối với người chết không thuộc một trong các trường hợp quy định tại các Điểm a, b, c và d của Khoản này thì UBND cấp xã nơi người đó chết có trách nhiệm cấp Giấy báo tử”.

Tuy nhiên, ngày 6/7/2016, Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực thuộc Bộ Tư pháp có Công văn số 1006/HTQTCT-HT về việc hướng dẫn nghiệp vụ hộ tịch, quy định: “Nếu người chết bình thường do già yếu tại địa phương mình (nơi cư trú cuối cùng) thì căn cứ vào khai báo của những người thân thích để thực hiện đăng ký khai tử và cấp trích lục khai tử, không cần cấp Giấy báo tử…”.

Hướng dẫn trên không phù hợp với quy định của Luật Hộ tịch 2014 và Nghị định 123/2015/NĐ-CP. Qua Hệ thống Tiếp nhận, trả lời phản ánh, kiến nghị của người dân, Phòng Tổng hợp Kiểm soát thủ tục hành chính tỉnh Long An đề nghị cơ quan có thẩm quyền hướng dẫn giải quyết để tạo thuận lợi cho địa phương.

Về vấn đề này, Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực, Bộ Tư pháp trả lời như sau:

Điều 34 Luật Hộ tịch quy định: “Người có trách nhiệm đi đăng ký khai tử nộp tờ khai theo mẫu quy định và Giấy báo tử hoặc giấy tờ khác thay Giấy báo tử cho cơ quan đăng ký hộ tịch”.

Khoản 2, Điều 4 Nghị định số 123/2015/NĐ-CP quy định nội dung đăng ký khai tử được xác định theo Giấy báo tử hoặc giấy tờ thay Giấy báo tử. Để bảo đảm giải quyết việc đăng ký khai tử với nội dung chính xác, đúng pháp luật, Khoản 2, Điều 4 Nghị định số 123/2015/NĐ-CP quy định: Ngoài các trường hợp người chết tại cơ sở y tế; chết do thi hành án tử hình; người bị Tòa án tuyên bố là đã chết; chết trên phương tiện giao thông, chết do tai nạn, bị giết, chết đột ngột hoặc chết có nghi vấn (cơ quan có thẩm quyền cấp giấy tờ thay thế Giấy báo tử) thì đối với các trường hợp chết do già yếu, không có nghi vấn, UBND cấp xã nơi người đó chết có trách nhiệm cấp Giấy báo tử; đồng thời Khoản 2, Điều 5 Nghị định đã giao Bộ Y tế là cơ quan hướng dẫn thực hiện việc cấp Giấy báo tử.

Tuy nhiên đến nay, Bộ Y tế vẫn chưa ban hành văn bản hướng dẫn về vấn đề này, trong khi thực tế cho thấy, đối với những trường hợp người chết chết bình thường do già yếu tại địa phương (là nơi cư trú), nếu thực hiện đúng quy định như trên thì UBND cấp xã vừa cấp Giấy báo tử, vừa cấp Trích lục khai tử với các nội dung như nhau.

Việc thực hiện 2 thủ tục này vừa gây mất thời gian cho cơ quan quản lý Nhà nước, vừa gây phiền hà cho người dân, không đúng tinh thần đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính. 

Do đó, trong giai đoạn Bộ Y tế chưa ban hành văn bản hướng dẫn về việc cấp Giấy báo tử, nhằm tháo gỡ lúng túng cho cơ quan đăng ký hộ tịch, cải cách thủ tục hành chính, Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực đã có Công văn số 1006/HTQTCT-HT ngày 6/7/2016 gửi Sở Tư pháp tỉnh Long An đề nghị tạm thời giải quyết theo hướng khi thực hiện thủ tục đăng ký khai tử đối với trường hợp người chết chết bình thường do già yếu tại địa phương, nơi cư trú cũng là nơi thực hiện việc đăng ký khai tử thì UBND cấp xã không cấp Giấy báo tử, thực hiện ngay việc đăng ký khai tử căn cứ vào khai báo của những người thân thích. Từ khi thực hiện theo hướng dẫn này, người dân và các cơ quan đăng ký hộ tịch đều ủng hộ.

Trong thời gian tới, Bộ Tư pháp sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế trong quá trình xây dựng văn bản hướng dẫn về việc cấp Giấy báo tử, bảo đảm tiếp tục đơn giản hóa, cải cách thủ tục hành chính trong việc cấp Giấy báo tử và đăng ký khai tử cho người dân.