Về nguồn gốc, đất này do ông bà của ông Giao tặng cho bố mẹ ông năm 1984, nhà xây dựng năm 1985 (không có giấy tờ tặng cho, cũng không có các giấy tờ theo quy định tại Điều 100 Luật Đất đai và Điều 18 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP).
Gia đình ông Giao đang lập thủ tục đăng ký cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, UBND xã đã xác nhận là đất không tranh chấp, đúng với hiện trạng sử dụng, có một phần diện tích thuộc quy hoạch đất giao thông (đường tỉnh) và phần còn lại là đất ở đô thị (quy hoạch sử dụng đất cấp xã nơi ông Giao đang sinh sống được phê duyệt lần đầu tiên năm 2006).
Ông Giao hỏi, trường hợp trên, gia đình ông có bị xử lý vi phạm hành chính về đất đai (tự ý chuyển mục đích sử dụng đất thuộc trường hợp phải xin phép cơ quan Nhà nước) trước khi được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hay không? Nếu bị phạt thì áp dụng theo điều khoản nào của Nghị định số 91/2019/NĐ-CP?
Về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, ông Giao muốn biết, gia đình ông có được công nhận phần diện tích đất ở thuộc hành lang an toàn đường bộ hay không? Sau khi xác định được diện tích đất ở thì phần diện tích còn lại được xác định mục đích sử dụng là loại đất gì nếu đã được UBND xã xác nhận là hộ gia đình trực tiếp sản xuất nông nghiệp và có nguồn thu nhập ổn định từ sản xuất nông nghiệp?
Bộ Tài nguyên và Môi trường trả lời vấn đề này như sau:
Việc xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi tự ý chuyển mục đích sử dụng đất được quy định tại Điều 9, 10, 11 và 12 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.
Theo quy định tại Khoản 3 Điều 157 Luật Đất đai năm 2013 về đất xây dựng các công trình công cộng có hành lang bảo vệ an toàn, “Người đang sử dụng đất được pháp luật thừa nhận mà đất đó nằm trong hành lang bảo vệ an toàn công trình thì được tiếp tục sử dụng đất theo đúng mục đích đã được xác định và không được gây cản trở cho việc bảo vệ an toàn công trình.
Trường hợp việc sử dụng đất gây ảnh hưởng đến việc bảo vệ an toàn công trình thì chủ công trình và người sử dụng đất phải có biện pháp khắc phục, nếu không khắc phục được thì Nhà nước thu hồi đất và bồi thường theo quy định của pháp luật”.
Tại Điểm c Khoản 4 Điều 56 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai quy định về đất xây dựng công trình công cộng có hành lang bảo vệ an toàn:
“Đất trong hành lang an toàn công trình được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với trường hợp có đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật Đất đai, trừ trường hợp đã có thông báo thu hồi đất hoặc quyết định thu hồi đất.
Người được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất chỉ được sử dụng đất theo quy định tại Điểm b Khoản này”.
Pháp luật đất đai đã có quy định cụ thể về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân.
Do không có hồ sơ kèm theo và không rõ các tình tiết cụ thể nên Bộ Tài nguyên và Môi trường không có đủ cơ sở để trả lời chi tiết. Đề nghị ông Giao căn cứ các quy định của pháp luật về đất đai để xem xét cụ thể đối với trường hợp của gia đình ông.