Theo phản ánh của bà Lê Thanh Thư (TPHCM), Thông tư số 06/2019/TT-NHNN về quản lý ngoại hối đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam quy định, việc thanh toán giá trị chuyển nhượng cổ phần giữa tổ chức nước ngoài là người không cư trú không thực hiện thông qua tài khoản vốn đầu tư trực tiếp của công ty.
Bà Thư chưa hiểu rõ, quy định "không thực hiện thông qua tài khoản vốn đầu tư trực tiếp" là quy định bắt buộc (cấm) hay quy định lựa chọn, tức là các tổ chức nước ngoài là người không cư trú có thể lựa chọn thanh toán thông qua tài khoản vốn đầu tư trực tiếp hoặc cũng có thể lựa chọn thanh toán qua tài khoản riêng của các tổ chức đó.
Ngoài ra, trong giao dịch chuyển nhượng vốn mà cả bên bán và bên mua đều là tổ chức nước ngoài không có hoạt động đầu tư kinh doanh theo Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư thì công ty có phải kê khai và nộp thuế thay cho bên bán (Điểm b Khoản 8 Điều 12 Thông tư số 156/2013/TT-BTC, nay sửa đổi thành Điểm b Khoản 7 Điều 12 Thông tư 151/2014/TT-BTC) hay không?
Nếu trường hợp không thanh toán thông qua tài khoản vốn đầu tư trực tiếp của công ty đồng nghĩa với việc bên bán phải chuyển tiền cho công ty để công ty nộp thuế thay cho bên bán. Như vậy, việc chuyển tiền này được thực hiện như thế nào và thông qua tài khoản nào của công ty?
Về vấn đề này, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có ý kiến như sau:
Khoản 1 Điều 1 Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung Pháp lệnh Ngoại hối quy định:
“Giao dịch vốn là giao dịch chuyển vốn giữa người cư trú với người không cư trú trong các hoạt động sau đây:
a) Đầu tư trực tiếp;
b) Đầu tư gián tiếp”.
Điểm a Khoản 1 Điều 10 Thông tư số 06/2019/TT-NHNN ngày 26/6/2019 của Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn về quản lý ngoại hối đối với hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam quy định:
“Việc thanh toán giá trị chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp tại doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài giữa các nhà đầu tư là người không cư trú không thực hiện thông qua tài khoản vốn đầu tư trực tiếp”.
Căn cứ các quy định trên, giao dịch chuyển nhượng vốn đầu tư giữa 2 người không cư trú trong doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài không phải là giao dịch vốn, do đó không được phép thực hiện thông qua tài khoản vốn đầu tư trực tiếp.
Việc thanh toán giá trị chuyển nhượng vốn đầu tư giữa 2 nhà đầu tư nước ngoài là người không cư trú có thể được thực hiện thông qua tài khoản thanh toán mở tại Việt Nam của nhà đầu tư theo quy định tại Thông tư số 16/2014/TT-NHNN ngày 1/8/2014 của Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn sử dụng tài khoản ngoại tệ, tài khoản đồng Việt Nam của người cư trú, người không cư trú tại ngân hàng được phép; đồng thời, phải tuân thủ các quy định của pháp luật có liên quan (như Luật Đầu tư, Luật Thuế thu nhập cá nhân, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, văn bản hướng dẫn các Luật này và các quy định có liên quan khác).