Nhiều DN cho rằng vấn đề quan hệ lao động chưa hài hoà, quyền lợi của người lao động chưa thoả đáng là một trong những nguyên nhân dẫn tới các cuộc đình công gần đây.

Quan hệ lao động còn nhiều tồn tại

Theo bà Nguyễn Thị Hạnh - Tổng giám đốc Saigon Co.op mart, trên địa bàn TP Hồ Chí Minh cũng đang xảy ra nhiều vụ đình công, nhất là tại các DN FDI. Để giải quyết vấn đề này, vai trò của VCCI rất quan trọng. VCCI cần đẩy mạnh hơn nữa vai trò bảo vệ, chỗ dựa của giới chủ. Đồng thời đưa ra các đề xuất, giải pháp, đặc biệt cần làm việc cụ thể với các DN FDI để cải thiện mối quan hệ lao động trong DN, trong đó có chính sách tiền lương cho người lao động, bởi phần lớn các cuộc đình công đều xuất phát từ nguyên nhân này.

“Thực tế cho thấy, nhiều DN FDI rất quan tâm tới đời sống người lao động. Khi xây dựng khu công nghiệp họ làm nhà trẻ, chỗ ăn ở, chợ... cho công nhân, thậm chí còn mời cả siêu thị chúng tôi vào phục vụ bán hàng cho công nhân. Tôi cho rằng, VCCI cần khảo sát các mô hình này để kiến nghị với Chính phủ, các địa phương. Từ đó, cần tạo cơ chế hoàn chỉnh chăm lo cho người lao động khi các DN vào đầu tư” - bà Hạnh nhấn mạnh.

Đại diện một DN cho rằng, lương cơ bản không nên một năm thay đổi vài lần như hiện nay, thang bảng lương cũng nên thống nhất cả khu vực DN FDI và DN trong nước. Bên cạnh đó, nên xây dựng theo cốt giá sinh hoạt của người lao động, vì hiện lương cơ bản đa số các DN chỉ dùng để đóng bảo hiễm xã hội và bảo hiểm y tế, không đủ sinh hoạt cho người lao động.

Trong khi đó, quan điểm bà Nguyễn Thị Nga - Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Seabank cho rằng: “Chuyện tiền lương phải giải quyết từ gốc chứ không phải là ngọn. Nhà nước không cần phải điều chỉnh tăng lương liên tục, bởi thực tế, nếu DN không trả lương phù hợp với thực tế thị trường thì chẳng ai làm việc cho DN. Mặt khác, mỗi khi rục rịch tăng lương là giá cả thị trường lại ăn theo, tăng giá liên tục, điều này chỉ làm cho lạm phát cao hơn. DN chúng tôi không đưa ra việc điều chỉnh lương mà chỉ có cơ chế phụ cấp cho người lao động khi giá cả thị trường tăng, bản thân DN cũng không thể thay đổi mức lương liên tục được”.

Phân tích về vấn đề này, ông Nguyễn Đức Thuấn - Chủ tịch Hiệp hội Giày da VN nhận định: Khi manh nha vấn đề đình công, người sử dụng lao động ở các DN trong nước có thể quyết định và xử lý được ngay. Trong khi đó, các “ông chủ” ở DN FDI phần lớn là người làm thuê nên mọi quyết định đều phải xin ý kiến các Cty mẹ, nhất là các vấn đề liên quan đến tiền lương. Đó cũng là một trong những lý do tại sao họ không phản ứng kịp thời khi xảy ra đình công.

Sát cánh cùng DN

TS Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch VCCI cho biết, thời gian tới, Ban chấp hành và Ban Thường trực VCCI sẽ phối hợp chặt chẽ với các đại biểu Quốc hội là doanh nhân để phản ánh các ý kiến, kiến nghị hợp lý, chính đáng của giới doanh nhân tới diễn đàn Quốc hội. Bên cạnh đó, Hội đồng trung ương các Hiệp hội DN VN cũng là một kênh hiệu quả để chuyển tải tiếng nói của các DN tới các cơ quan liên quan.

Chủ tịch VCCI cũng đề nghị các chủ DN FDI tham gia tích cực vào Hội đồng người sử dụng lao động của các hiệp hội DN để có tiếng nói và nỗ lực chung xây dựng quan hệ lao động hài hòa, hạn chế các tranh chấp lao động.

Sắp tới, VCCI cũng sẽ hướng dẫn thành lập Hội đồng người sử dụng lao động ở các khu công nghiệp để tăng cường thực hiện cơ chế đối thoại và hợp tác với tổ chức công đoàn ở KCN, KCX .

Về vấn đề tăng cường quan hệ của VCCI với các bộ ngành, tiếp theo thành công của việc nghiên cứu và công bố chỉ số PCI, được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ, sắp tới VCCI sẽ tiến hành khảo sát ý kiến các Hiệp hội DN về chất lượng của việc xây dựng và thực hiện các văn bản pháp luật có liên quan đến DN của các bộ, ngành. 

Xung quanh vấn đề vốn, VCCI nhận định: Khó khăn trong tiếp cận vốn là khó khăn “thuộc tính” của khu vực DNNVV ở tất cả các nền kinh tế. Năng lực xây dựng dự án của các DNNVV còn nhiều hạn chế, thiếu tài sản thế chấp... là những nguyên nhân xuất phát từ phía DNNVV khiến cho họ khó tiếp cận vốn. Về phía ngân hàng, chi phí giao dịch để cho nhiều DNNVV vay (thay vì cho một dự án lớn) cũng cao hơn, thiếu nguồn vốn dài hạn để cho vay cộng với việc thiếu kỹ năng phát triển sản phẩm phù hợp với khách hàng DNNVV là các nguyên nhân khiến DNNVV lại càng khó khăn hơn. Trong 6 tháng đầu năm 2011, vấn đề vốn cho DNNVV lại càng khó khăn hơn do bị dồn ép từ lâu không giải quyết được cộng thêm các khó khăn do những bất ổn của kinh tế vĩ mô của nền kinh tế làm ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động của DN. VCCI sẽ sát cánh cùng DN kiến nghị các biện pháp tháo gỡ những khó khăn, trở ngại đó.

Quốc Anh