Động lực phát triển kinh tế biển

Khu vực miền Trung có 14 tỉnh, thành phố, tất cả đều có biển. Trong đó, nhiều tỉnh có địa hình đa dạng, nhiều bãi biển đẹp với rất nhiều đảo, vũng, vịnh, đầm phá hoang sơ, tạo nên lợi thế lớn về phát triển du lịch biển, đảo.

Cùng với đó, các tỉnh ven biển miền Trung còn sở hữu nhiều di tích lịch sử, lễ hội dân gian, các giá trị văn hóa biển được ghi dấu, lưu giữ trong các tư liệu sinh hoạt và lễ hội độc đáo liên quan đến biển của ngư dân, được thể hiện đậm nét trong đời sống vật chất, tinh thần và sinh hoạt văn hóa. Hơn nữa, đây cũng là khu vực có nhiều tài nguyên xếp vào loại nhất cả nước, là một trong những vùng biển giàu san hô nhất vùng Biển Đông - là nền tảng cho phát triển kinh tế biển xanh và bền vững.

Với vị trí địa lý quan trọng, cửa mở thông thương ra biển, có nhiều vịnh, vũng sâu, thuận lợi cho việc xây dựng các cảng biển nước sâu, các cảng trung chuyển quy mô lớn, như: Vũng Áng (Hà Tĩnh), Dung Quất (Quảng Ngãi), Chân Mây (Thừa Thiên - Huế), vịnh Hàn (TP. Đà Nẵng), Nhơn Hội (Bình Định), Vân Phong, Nha Trang, Cam Ranh (Khánh Hòa)..., việc được phê duyệt xây dựng hàng loạt cảng nước sâu những năm gần đây đã chứng minh vị thế chiến lược của biển miền Trung trong phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam.

Bên cạnh đó, các đảo ở miền Trung hiện nay chiếm 9% trong tổng số 2.773 hòn đảo của cả nước, với diện tích khoảng 10,8% tổng diện tích các đảo ven bờ của Việt Nam. Mỗi hòn đảo không chỉ là một tiền đồn vững chắc, một “cột mốc chủ quyền” trong bảo vệ an ninh, chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, mà còn tạo ra một lợi thế phát triển quan trọng cho các tỉnh miền Trung từ góc nhìn về tính liên kết vùng, miền.

Khơi thông tiềm năng để bứt phá

Du khách tham gia Lễ hội khinh khí cầu Quy Nhơn (hè 2023).

Để hiện thực khát vọng "mạnh về biển, giàu từ biển", các chuyên gia kinh tế cho rằng, khu vực miền Trung cần được xây dựng, phát triển hệ thống đô thị, nhất là các đô thị ven biển bền vững và đồng bộ về mạng lưới liên kết với các đô thị trong vùng, toàn quốc và quốc tế. Hình thành "vành đai du lịch, dịch vụ, giải trí cao cấp", nhằm khai thác tiềm năng du lịch, tài nguyên biển vùng Trung Bộ có tính liên kết, hiệu quả, bền vững.

Một khu vực phát triển năng động

Các tỉnh, thành phố miền Trung đều đã có nhiều chủ trương, chính sách và dành một nguồn lực rất lớn để đầu tư phát triển kinh tế biển. Nhờ đó, diện mạo của vùng miền Trung đã có nhiều thay đổi tích cực và vùng đang trở thành khu vực phát triển năng động, một đầu cầu quan trọng của cả nước trong hợp tác và hội nhập kinh tế quốc tế.

Bên cạnh đó, hoàn thiện môi trường đầu tư nhằm huy động các nguồn lực phục vụ phát triển kinh tế biển. Thu hút các dự án lớn đầu tư xây dựng đô thị ven biển nhằm cải thiện, nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng hiện hữu để tăng tính liên kết trong phát triển các ngành du lịch, dịch vụ, thương mại.

Theo TS. Hoàng Hồng Hiệp - quyền Viện trưởng Viện Khoa học xã hội vùng Trung Trung Bộ, các địa phương cần thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa quá trình chuyển đổi, với quy mô hợp lý ngành khai thác thủy sản của cộng đồng ngư dân theo hướng bền vững. Điều này vừa có thể góp phần nâng cao thu nhập cho các hộ ngư dân, giảm thiểu tình trạng cạn kiệt tài nguyên môi trường vùng ven bờ, vừa góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.

TS. Phan Thị Sông Thương - Viện Khoa học xã hội vùng Trung Bộ đề xuất, các địa phương cần thông qua việc xây dựng các chương trình liên kết phát triển các ngành, lĩnh vực quan trọng tạo chân hàng cho phát triển dịch vụ logistics. Trong đó, chính sách thu hút đầu tư không nên chung cho các ngành, lĩnh vực mà cần có sự đột phá để khuyến khích các doanh nghiệp tham gia vào các dự án phát triển hạ tầng cảng biển.

“Miền Trung cần tạo dựng được mối liên kết cứng và liên kết mềm trong thu hút đầu tư phát triển. Cụ thể, các địa phương cần liên kết cứng trong tạo lập cụm cảng để phát huy tính ưu việt của hạ tầng cảng biển, đem lại hiệu quả cao trong nhiều mặt. Liên kết mềm trong việc hình thành chuỗi cung ứng dịch vụ logistics, bao gồm liên kết trong quản lý và các chính sách về dịch vụ” - TS. Thương nói.

PGS.TS Bùi Quang Bình - Trường Đại học Kinh tế (Đại học Đà Nẵng) cho rằng, các khu kinh tế ven biển phải xây dựng được mạng lưới kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, đường thủy, đường biển, đường sắt và đường không đồng bộ, liên thông với mạng giao thông quốc gia và quốc tế. Ngoài ra, phát triển các khu kinh tế ven biển ở miền Trung theo hướng tập trung hóa gắn với chuyên môn hóa và hợp tác sản xuất sâu rộng theo hướng cụm ngành, phát huy các cụm ngành sản xuất đã được hình thành ban đầu trong tổng thể các cụm ngành ở Việt Nam như: Cụm lọc hóa dầu Dung Quất và Nghi Sơn; Cụm công nghiệp ô tô và công nghiệp phụ trợ ô tô Chu Lai; Cụm du lịch nghỉ dưỡng và sinh thái biển Chân Mây gắn với Đà Nẵng, Chu Lai, Dung Quất và Nhơn Hội…

Mỗi địa phương cần có một sản phẩm du lịch biển đảo đặc thù

Ở góc độ doanh nghiệp du lịch, ông Phạm Hà - CEO LUX GROUP kiến nghị, mỗi địa phương có biển cần có những sản phẩm du lịch biển đảo riêng đặc trưng như OCOP, nhiều trải nghiệm không chỉ bó hẹp ở bãi biển, càng đa dạng càng tốt, khách hàng có nhiều lựa chọn trải nghiệm. Đồng thời, các địa phương có biển phải có hạ tầng cảng thủy nội địa riêng cho hoạt động biển đảo địa phương, nội vùng và liên vùng. Du ngoạn trên biển phải an toàn, cấp phép đơn giản tour mới, tuyến mới, các hoạt động cấp phép cần một cửa thay vì 18 loại giấy tờ để hoạt động ngủ đêm... 

Theo Nguyễn Lạc (Thời báo Tài chính)

https://thoibaotaichinhvietnam.vn/phat-trien-kinh-te-bien-mien-trung-tiem-nang-lon-thach-thuc-nhieu-153319.html